Delegatura Najwyższej Izby Kontroli w Katowicach sprawdzała funkcjonowanie szpitalnych oddziałów ratunkowych (SOR) w województwie śląskim.
NIK kontrolował 5 placówek: w Tarnowskich Górach, Rybniku, Cieszynie, Jaworznie i Częstochowie.
Sprawdzano funkcjonowanie SOR w latach 2016-2019.
Kontrola wykazała szereg nieprawidłowości między innymi w Wielospecjalistycznym Szpitalu Powiatowym S.A. w Tarnowskich Górach.
Przytoczymy niektóre fragmenty z wystąpienia pokontrolnego NIK w tarnogórskim szpitalu.
NIK: „W oparciu o miesięczne imienne karty czasu pracy Ordynatora Oddziału za lata 2016-2017 i od 1 grudnia 2018 r. do 30 czerwca 2019 r., a także lekarzy zatrudnionych w Oddziale Chorób Wewnętrznych (w okresie ich zatrudnienia na umowę o pracę) oraz harmonogramy dyżurów lekarskich w SOR33 za wszystkie miesiące okresu objętego kontrolą stwierdzono, że:
– w każdym miesiącu okresu od stycznia 2016 r. do października 2017 r. lekarz – Ordynator SOR, zatrudniony w Szpitalu na umowę o pracę, bezpośrednio przed świadczeniem pracy w wymiarze 7 godz. 35 min. na podstawie tej umowy, pełnił co najmniej jeden dyżur trwający 24 godziny (z reguły w dzień ustawowo wolny od pracy) na podstawie umowy cywilnoprawnej zawartej przez Szpital z podmiotem zewnętrznym, w związku z czym faktycznie pracował on nieprzerwanie przez 31 godzin i 35 minut (łącznie było 41 takich dyżurów). W jednym przypadku pełnił on dyżur trwający 48 godzin, w związku z czym faktycznie pracował nieprzerwanie przez 55 godzin i 35 minut (..)
– w każdym miesiącu kilku lekarzy zatrudnionych na podstawie umowy cywilnoprawnej z podmiotem zewnętrznym pełniło dyżury trwające nieprzerwanie ponad 24 godziny (łącznie w okresie tym były 163 takie przypadki, z tego: dwa dyżury trwające 96 godzin, pięć dyżurów trwających 72 godziny, trzy dyżury trwające 60 godzin, 138 dyżurów trwających 48 godzin, 15 dyżurów trwających 36 godzin);
– w okresie od lutego 2018 r. do czerwca 2019 r. jeden lekarz zatrudniony na
podstawie umowy cywilnoprawnej na wykonywanie świadczeń zdrowotnych
w SOR i w Oddziale Urologii (pełniący w okresie od lutego do listopada 2018 r.
funkcję Ordynatora SOR), bezpośrednio przed lub po świadczeniu pracy w wymiarze 7 godz. 35 min. w SOR, pełnił całodobowy dyżur w SOR lub w Oddziale Urologii, w związku z czym faktycznie pracował on nieprzerwanie przez 31 godzin i 35 minut (84 przypadki) lub 48 godzin (5 przypadków) lub 55 godz. i 35 min. (5 przypadków) lub 72 godz. (2 przypadki).
Odnośnie stosowania przez Szpital praktyki pełnienia przez lekarzy w SOR dyżurów trwających nieprzerwanie ponad 24 godziny, Prezes Zarządu, Dyrektor ds. Lecznictwa i Ordynator SOR wyjaśnili, że: W okresie objętym kontrolą Szpital posiadał umowę z firmą (…), która była odpowiedzialna za czas pracy lekarza. Jednak z przyczyn koniecznych tzn. braku wyznaczenia lekarza dyżurnego przez (…) na prośbę Dyrektora ds. Lecznictwa wymienieni lekarze wyrazili zgodę na pełnienie dodatkowego dyżuru dla zabezpieczenia pacjentów zgłaszających się na SOR.
Spełnianie przez Szpital warunków wymaganych do realizacji świadczeń zdrowotnych w SOR.
Stwierdzone nieprawidłowości:
1. W dniu przeprowadzenia oględzin w Oddziale, przy wejściu głównym brak było odpowiedniego oznakowania, wymaganego przepisami rozporządzenia w sprawie oznaczenia systemu PRM (..)
Prezes Zarządu wyjaśnił, że Oddział nie spełniał wszystkich wymogów rozporządzenia ws. SOR z 2019 r. z powodu jego tymczasowej lokalizacji na czas przeprowadzenia przebudowy lokalizacji docelowej Oddziału. W trakcie kontroli NIK przy wejściu głównym dla pieszych na SOR umieszczono tablicę zgodną ze wzorem określonym w ww. przepisach. (..)
– Oddział nie spełniał niektórych wymogów dotyczących jego lokalizacji, tj.: nie zapewniono łatwej komunikacji z oddziałem anestezjologii i intensywnej terapii, blokiem operacyjnym i pracownią diagnostyki obrazowej; brak było pełnego zadaszenia podjazdu dla specjalistycznych środków transportu sanitarnego, automatycznego zamykania i otwierania podjazdu w celu ochrony przed wpływem czynników atmosferycznych; wejście dla pieszych nie było przystosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. Powyższe było niezgodne z przepisami § 3 ust. 2, 4 i 5 rozporządzenia ws. SOR z 2019 r.;
– powierzchnia SOR nie była wystarczająca dla prawidłowego funkcjonowania
wszystkich obszarów wchodzących w jego skład43, czym naruszono § 4 ust. 2
rozporządzenia ws. SOR z 2019 r. Odział składał się z małej liczby niewielkich
pomieszczeń, dlatego część sprzętu medycznego umieszczono w szafach
stojących na korytarzu lub na czas remontu przeniesiono do pomieszczeń
gospodarczych w podpiwniczeniu;
– w obszarze segregacji medycznej, rejestracji i przyjęć brak było łączności
radiowej w formie niezależnego stałego nasłuchu na kanale ogólnopolskim, o którym mowa w § 6 ust. 4 pkt 1 rozporządzenia ws. SOR z 2019 r. oraz systemu bezprzewodowego przywoływania osób, tj. lekarzy, pielęgniarek,
ratowników medycznych czy personelu pomocniczego, czym naruszono § 6 ust. 4 pkt 2 tego rozporządzenia;
– w obszarze resuscytacyjno-zabiegowym znajdowała się wyłącznie jedna sala
resuscytacyjno-zabiegowa z jednym stanowiskiem resuscytacyjnym, mimo iż
zgodnie z § 7 ust. 1 rozporządzenia ws. SOR z 2019 r. obszar ten powinien się
składać z co najmniej z dwóch sal resuscytacyjno-zabiegowych (z jednym stanowiskiem resuscytacyjnym w każdej z tych sal) albo jednej sali resuscytacyjno-zabiegowej z dwoma stanowiskami resuscytacyjnymi.
Ponadto, ww. stanowisko wyposażone było tylko w jedno gniazdo będące
źródłem poboru tlenu i powietrza, bez próżni45, czym naruszono § 7 ust. 3 pkt 7 rozporządzenia ws. SOR z 2019 r.;
– w obszarze obserwacji nie zapewniono centralnego źródła próżni, co było
niezgodne z § 10 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia ws. SOR z 2019 r.;
– na wyposażeniu Oddziału nie było zestawu RTG do przyłóżkowego
wykonywania badań diagnostycznych. Zestaw ten znajdował się w zakładzie
diagnostyki obrazowej Szpitala, co nie spełniało wymogu § 4 ust. 3 pkt 2
rozporządzenia ws. SOR z 2019 r.;
– w obszarze konsultacyjnym brak było wyrobów medycznych i produktów
leczniczych umożliwiających przeprowadzanie badań lekarskich i konsultacji
specjalistycznych, co wskazywało na niewypełnienie dyspozycji § 11 ust. 2
rozporządzenia ws. SOR z 2019 r.
W wyjaśnieniu, Prezes Zarządu podał, że powyższy przepis nie precyzuje w sposób enumeratywny zakresu wyrobów medycznych i produktów leczniczych, które powinny stanowić wyposażenie obszaru konsultacyjnego. Zdaniem NIK, jakkolwiek przepis ten w istocie nie wymienia jakie produkty medyczne i wyroby lecznicze powinny stanowić wyposażenie tego obszaru, to sytuacja, w której w trakcie przeprowadzonych oględzin w gabinetach badań lekarskich nie stwierdzono jakichkolwiek wyrobów medycznych i produktów leczniczych, nie może być uznana za odpowiadającą tej dyspozycji. W odniesieniu do wyżej wymienionych nieprawidłowości, Prezes Zarządu wyjaśnił, że niespełnianie warunków w powyższym zakresie spowodowane było zmienioną lokalizacją Oddziału – na tymczasową.
W sprawie braku w Oddziale zestawu do przyłóżkowego RTG wyjaśnił ponadto, że ze względu na warunki lokalowe nie ma możliwości stałego, bezpiecznego przechowywania zestawu RTG w SOR i dlatego zatrudniono dodatkowych sanitariuszy noszowych celem bezpiecznego i szybkiego transportowania pacjenta do zakładu diagnostyki obrazowej Szpitala. Z kolei, odnosząc się do niewystarczającej liczby stanowisk resuscytacyjnozabiegowych, Prezes Zarządu wyjaśnił, że w razie konieczności istniała możliwość zorganizowania drugiego stanowiska, przy czym warunki lokalowe nie pozwalają jednak, by w tymczasowej lokalizacji istniały stale dwa takie stanowiska. (..)
Zdaniem NIK, wyjaśnienia Prezesa Zarządu nie mogą stanowić wystarczającego usprawiedliwienia stwierdzonych nieprawidłowości. Obowiązujące przepisy jednoznacznie określają jakie wymogi winny zostać spełnione przez podmiot leczniczy przy realizacji świadczeń w SOR. Ponadto, w pismach skierowanych do Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego oraz Śląskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w Katowicach, w których informowano o przystąpieniu Szpitala do remontu pomieszczeń SOR, ówczesna Prezes Zarządu zapewniła, iż tymczasowe pomieszczenia będą spełniać wymogi wymagane przepisami prawa konieczne do realizacji udzielanych świadczeń, co pozwoli zapewnić ciągłość ich udzielania w Oddziale.” – czytamy w piśmie.
Wystąpienie: Kontrola NIK – WSP Tarnowskie Góry
Przygotował
ŁUKASZ DUDEK
źródło: nik.gov.pl
